Ở Việt Nam, nhắc đến học ngoại ngữ hay ngôn ngữ nói chung, khá nhiều người sẽ nghĩ là học để “kiếm cái cần câu cơm”. Điều này đúng hay không, mỗi người sẽ tự có cách nhìn của mình. Có người sẽ thấy đúng quá, chẳng có gì phải bàn; người lại bảo học thì phải học cho sâu, cưỡi ngựa xem hoa thôi thì chẳng bõ công học. Vậy nên ở bài này, mình không bàn chuyện học hành “để làm gì” cả, mình chỉ muốn kể về những trải nghiệm của một người bạn để ai đó ngoài kia có đọc thì biết đâu lại thấy người có chung tâm sự mà thôi.
Vậy rốt cuộc thì học nhiều ngôn ngữ có gì mà vui? Mà có vui được không?
Không nói đến chuyện học để nói như gió, không nói đến chuyện đi nghiên cứu ngữ pháp sâu xa, riêng việc thử một ngôn ngữ mới, nhất là những ngôn ngữ không cùng họ-ngôn-ngữ với tiếng mẹ đẻ, đã là một trải nghiệm nên có rồi.
Để mình thử dượt lại một quãng đường bạn đi nhé?
Hãy đến với những ngày đầu tiên khi bạn cầm trên tay cuốn giáo trình, hay lần đầu quyết định mở video trên youtube để học một ngôn ngữ mới. Cảm xúc lúc ấy sẽ là thứ bạn nhớ nhất trong suốt quãng thời gian gắn bó với ngôn ngữ đó. Bất kể ngày sau bạn sẽ mệt mỏi mà bỏ dở giữa chừng hay đánh vật với sự chán chường vì phải học quá lâu, sự hào hứng ban đầu vẫn luôn là kí ức tươi mới.
Rồi những mộng mơ thuở mới quen sẽ dần bị thế chỗ bởi thực tại tàn nhẫn. Lần đầu tiên bạn không muốn làm bài tập! Đường học còn dài, lười một chút sẽ không sao cả, bạn tự nhủ. Bạn đến lớp, cũng không ai kiểm tra bài cả, trót lọt. Tiết học trôi qua trong sự thảnh thơi, nhưng bạn thấy trong lòng hơi phân vân.
Vài tháng sau, có thể bạn sẽ bắt đầu bước chân vào một cuộc đua mới với bằng cấp, những lớp học thêm và những quyển sách ôn thi nhạt nhẽo. Thứ ngôn ngữ bạn học không còn chỉ đơn giản là lời chào hỏi cùng vài câu giới thiệu đơn thuần nữa. Bạn phải làm quen với những đoạn văn dài, với những mẫu câu lạ hoắc, đôi lúc va vào những kiểu hành văn kì cục.
Và mọi thứ sẽ vẫn nằm trong tầm kiểm soát cho tới khi bạn bắt đầu bị bắt phải đọc được những bài văn vài trang đến vài chục trang.
“Hình như từ mới nhiều lên quá nhanh? Hình như học mãi không thấy khá hơn chút nào? Hình như mình bị chững lại và không thể học thêm gì được nữa?”
Bạn dần dần chìm đắm vào những câu hỏi đó, và trong viễn cảnh không khả quan cho lắm, những cơn mệt mỏi sẽ thành “dị ứng”. Bạn không thể mở nổi sách ra học gì cả, vì ngồi vào học là bạn thấy bứt rứt khó chịu và cáu bẳn với mọi thứ. Bạn chán ngấy việc nhìn thấy những con chữ khô khốc kia ở bất kì đâu, bạn muốn thoát khỏi nó thật nhanh như cách mà bạn lao đi vùi đầu vào sách vở những ngày đầu. Bạn ước gì mình đừng bắt đầu học nó thì bây giờ không phải khổ sở nghĩ đến chuyện kết thúc…
Đến đây rồi thì đúng là không vui thật!
Nhưng hượm đã, đừng vội vàng. Mình ở đây để nói với bạn rằng bạn không cô đơn đâu. Nghĩa là bạn có mình, mình có bạn, chúng ta có nhau, chúng ta cùng chán chường mệt mỏi và muốn từ bỏ. Nhưng có gì phải vội? Chúng ta cứ bình tĩnh, mặc kệ cái ngôn ngữ kia ở đấy, nó không biến mất đi đâu cả, còn chúng ta có quyền nghỉ ngơi. Não chúng ta cần phải nhìn thấy những thứ mới mẻ ngoài những con chữ. Không cần bất kì hình thức giải trí nào để học cho vào cả, đừng ép bản thân phải thích thứ mình không hợp. Khi nào chúng ta ổn, chúng ta sẽ tiếp tục. Bình tĩnh nằm lên giường và làm điều gì đó mình thích, xem thứ gì đó mình thấy vui, đọc thứ gì mình muốn đọc.
Bạn quên được việc học một ngày chưa?
Bạn cảm thấy thoải mái hơn chưa?
Bạn có thấy đầu mình nhẹ nhõm hơn rất nhiều không?
Hãy cứ tận hưởng cái sự lười biếng ấy, vì với ngôn ngữ, suy cho cùng ta vẫn cần cảm nhận nó bằng đầu óc cởi mở và tràn ngập sự lạc quan, chứ không phải sự thù hằn căm ghét, không phải lợi lộc trước mắt, không gì cả.
Ta đến với ngôn ngữ vì vui, hãy đối xử với nó như một người bạn già.
Tha thứ cho mình và tha thứ cho sự “khó nhằn”của chính ngôn ngữ đó, bạn sẽ tìm ra con đường mình nên đi.
Tham khảo thêm một số trang web về tiếng Nhật
Đăng kí học tiếng Nhật: https://forms.gle/X44hZPKAoJUvUYua7
Behance của mình: https://www.behance.net/phanthuha62
Tra cứu các cách kết hợp từ trong tiếng Nhật (cơ sở dữ liệu của Viện nghiên cứu Quốc ngữ Quốc gia NB): http://nlb.ninjal.ac.jp/
Tổng hợp ngữ pháp tiếng Nhật: https://phanthuha.me/category/tieng-nhat/
Đọc thêm về Jujutsu Kaisen: https://phanthuha.me/category/jujutsu-kaisen/
