[Thơ chữ Hán] U cư (Nguyễn Du)

Khi học về Nguyễn Du, hẳn các bạn từng nghe giáo viên Ngữ văn nhắc tới thời kì “Mười năm gió bụi”.

Đây vốn là cụm từ “Thập tải phong trần” trích trong “U cư” thuộc Thanh Hiên thi tập.

Nay xin giới thiệu cho các bạn toàn bộ bài thơ.

U cư (bản chữ Hán)

幽居

十載風塵去國賒

蕭蕭白髮寄人家

長途日暮新遊少

一室春寒舊病多

壞壁月明蟠蜥蜴

荒池水涸出蝦蟆

行人莫誦登樓賦

強半春光在海涯

U cư (phiên âm Hán-Việt)

U cư

Thập tải phong trần khứ quốc xa,

Tiêu tiêu bạch phát kí nhân gia.

Trường đồ nhật mộ tân du thiểu,

Nhất thất xuân hàn cựu bệnh đa.

Hoại bích nguyệt minh bàn tích dịch,

Hoang trì thuỷ hạc xuất hà ma.

Hành nhân mạc tụng “Đăng lâu phú”,

Cưỡng bán xuân quang tại hải nha.

• Dịch ý

Mười năm gió bụi, rời xa chốn quê nhà. Mái tóc gió thổi bơ phờ, bạc trắng rồi vẫn còn phải nương nhờ nhà người. Trời đã về chiều mà đường còn dài, bạn mới quen thì ít ỏi, mắc nhiều bệnh cũ giữa mùa xuân lạnh lẽo trong căn phòng nhỏ. Trên vách nhà hư nát, trăng sáng làm người thấy được con thằn lằn đang bò. Ao hoang khô cạn, những con ễnh ương nhảy ra. Người đi xa chớ nên đọc bài “Đăng Lâu phú” cho buồn phiền thêm. Hơn nửa đời người ta vẫn còn ở chân trời góc biển.

Dịch thơ (Kỳ Phong)

Gió bụi mười năm, xa cố hương

Bơ phờ đầu bạc, đất người nương

Xế bóng dặm trường, thưa bạn mới

Bệnh nhiều, xuân lạnh, phòng thê lương

Trăng sáng, thạch sùng leo vách nát

Nước cạn, đầm hoang, rộn ễnh ương

Khách đường chớ đọc “Đăng lâu phú”

Quá nửa đời phiêu bạt tứ phương.

• Chú thích

Đăng lâu phú: Bài phú tỏ lòng nhớ quê nhà của Vương Xán, một trong Kiến An thất tử. Vương Xán tránh nạn đến ở nhờ Lưu Biểu ở Kinh Châu, lên lầu thành Giang Lăng, nhớ nhà mà làm bài phú này.

Đọc thêm dịch thơ tại đây.