Đây là bài phát biểu của đại diện giáo sư trường gửi tới sinh viên tốt nghiệp, được coi là bài diễn văn ngắn nhất ở các trường đại học top đầu Trung Quốc (chỉ Thanh Hoa – Bắc Đại).
“Làm một người có lòng tự trọng” – Nhiêu Nghị (đại diện giảng viên, nhà khoa học)
Vào mùa tốt nghiệp, khi những lời chúc mừng đi kèm với dặn dò cứ liên tiếp được gửi tới các em, thứ lỗi cho tôi không dám chúc mỗi người trong số các em đều thành công, đều hạnh phúc. Bởi, đáng tiếc thay, lịch sử đã ghi lại một cách không mấy vui vẻ: cái giá phải trả cho thành công của một người là đánh mất lương tri, cái giá phải trả cho hạnh phúc của một người là tổn thương người khác.
Nói theo vật lí học, các nguyên tử vô cơ đi ngược lại định luật 2 của Nhiệt động lực học làm sinh vật xuất hiện, đó là một điều kì tích. Nói theo sinh học, dựa vào thuyết tiến hoá, việc thông tin di truyền sinh ra và hình thành nên hình hài con người cũng là một điều kì tích. Mỗi người trong các em đều là kết quả sau quá trình trải qua những phản ứng hoá học đó, vậy nên đều đáng được trân trọng như một kì tích; mỗi người trong các em đều đã vượt qua sự tổng hoà của những ham muốn thể xác, vậy nên cần phải trở thành một người có lòng tự trọng.
Quá khứ, hiện tại, hay cả tương lai, người có thể hiểu được hoàn toàn hành động và tư tưởng của các em rốt cuộc chỉ có duy nhất bản thân các em. Nhiều nền văn hoá trên thế giới đã mượn tay tôn giáo để điều chỉnh hành vi thế tục và niềm tin đời sống của con người, nhưng đối với những người vô thần, hay chính là với đại đa số người Trung Quốc chúng ta, có thể nói lòng tự trọng chính là con đường đúng đắn nhất (chính đạo).
Lời tôi nói đến ở đây, không phải là tự luyến, tự phụ, tự cao tự đại, tự lừa mình dối người, tự nhốt mình trong thế giới riêng, tự than thân trách phận, mà là tự tin, tự hào, tự lượng sức mình, biết mình là ai, biết soi lại mình, biết bù đắp lỗi lầm, tự sửa mình và tự cổ vũ bản thân.
Tôi mong rằng:
Vào ngày nghỉ hưu, các em đều cảm thấy bản thân mình trong công việc là một người đáng được tôn trọng.
Trong những năm tháng cuối đời, các em đều cảm thấy bản thân mình trong cuộc sống là một người đáng được trân trọng.
Đừng hỏi tôi phải làm thế nào. 50 năm sau quay lại trường, hãy nói cho trường biết các em đã làm được ra sao: bởi vì, trước khi tất cả những nguyên tử thuộc về em lại một lần nữa tuân theo đúng định luật 2 của Nhiệt động lực học mà trở về với tự nhiên, chúng đã từng trải qua những điều thần kì của tính chất vật lí, cũng đã tạo nên được sự đẹp đẽ trong bản tính con người.
Tham khảo thêm một số trang web về tiếng Nhật
Đăng kí học tiếng Nhật: https://forms.gle/X44hZPKAoJUvUYua7
Behance của mình: https://www.behance.net/phanthuha62
Tra cứu các cách kết hợp từ trong tiếng Nhật (cơ sở dữ liệu của Viện nghiên cứu Quốc ngữ Quốc gia NB): http://nlb.ninjal.ac.jp/
Tổng hợp ngữ pháp tiếng Nhật: https://phanthuha.me/category/tieng-nhat/
Đọc thêm về Jujutsu Kaisen: https://phanthuha.me/category/jujutsu-kaisen/
